Sida Wax Loo Qoro? ... Maqaal Tayo Leh..

Marka hore Waxaa Mahad iskaleh Eebaha Ina Baray Qalinka iyo sida waxloo qoro

Marlabaad. MAQAAL tayo lihi waa qoraal kooban, qaniya, kaasoo xamnaarsan akhristuhuna kadhex helikaro xog balaadhan oo tiro iyo tayaba leh, taas oo qoraagu kasoo dheegay ilo cilmiyeed badan oo kala duwan. Islamarkaana qoraagu si hufan, habaysan oo hormaysan ugu dhex muujiyay qoraalkiisa. Waa qoraal xogtiisu u adeegayso xidhiidhna laleedahay mawduuca laga hadlaayo.Waa qoraal laga fiirsaday eraygiisa, weedhisiisa, nudayntiisa, nuxurkiisa iyo habka hadalka loodhigaayo, islamarkaana muujinaya baaxada cilmi baadhiseed ee qoraagu sameeyay iyo aqoonta uu uleeyahay MAWDUUCA UUKA HADLAAYO.

Intaanad qalinka iyo warqada isasaarin kafirikir im kumanaan qof akhriyi doonaan mawduucaagan, kuwaa oo raba inaad fikirkooda aqooneed kor uqaado. Xusuuso. In akhristuhu Mawduucaaga kabaranayo masalo ama cilmi isaga kadadan.Hadaba waxuu akhristuhu kuqanco oo runa usheeg. Qalinkaaga beenta iyo cayda habarin. Qalinkaagu hanoqdo mid waxdhisa, kana ilaali inuu waxdumiyo.

Waxyaabo badan ayaa xukuma tayada “Qoraalka Cilmiyaysan Eed Gudbinayso”:

a)Ururinta xogta gelaysa qoraalkaaga iyo weliba togashada ila cilmiyeedka aad xogtaa kasoo dheegayso, waxay qayb libaax katahay tayada guud ee qoraalkaaga. Ururinta xogtu waa arin ubaahan xirfad iyo aqoon gaara.Maaha inaad laf toobin kuhaysid ood wakhti badana kulumisid akhrinta macluumaad aan Xidhiidh toosa lalahayn mawduuca aad waxka qorayso. Waxaa lagaaga fadhiyaa inaad mudo aad uyar dhexqaado ilo aad ubadan oo kaladuwan kanasoodheegtid xogta muga leh ee gelidoonta qoraalkaaga, iyadoo aykuu kala baxsanyihiin Xogta Xaqiiqiga ah iyo Xogta aragti qofeedka ah(Facts and Views).

b)Qorshaynta: Habkaad uqorshaysid qoraalkaaga waa talaabo iyadna qayb ka ah TAYADA qoraalkaagaaga. Waa dhugashada aad siinayso sadexda waaxood ee qoraal kaagu ukala baxoYO: Waa hordhaca, qaybta dhexe iyo gebagebada. Waa qorshayntaada ah nooca iyo waxaad kuqorayso hordhacaaga, qaybtaada dhexe(main body), iyo gebagebadaada iyo weliba xadka aad ukala samaysid sadexdan waaxood iyogoo mawduuc qudha kuwada arooraya iyo sida aad ukala hufayso hormaynayso, unakala habaynayso Xogtii muga lahayd eedsoo ururisay una gelinayso Qaybya dhexe ee qoraalkaaga(The main body) adigoo leh xog heblaayo halkaasay gelaysaa, waxaanay xidhiidh laleedahay taakale….

c)Kala xadaynta sadexda waaxood ee qoraalkaagu waa mid muhiim ah, TAYO sare ayaanay siinaysaa qoraalkaaga. Hordhacu waa wejahada(reception) qoraalkaaga. Qoraal TAYO lihi waa qoraal hordhaciisu Soojiidankara dareenka akhristaha islamarkaana jeclaysiinkara xiisana gelinKara inuu Maqaalka ama sheekada sii akhriyo. Qaybta dhexe waa qaybta aygasho xogtii aad soo ururisay. Adoo is leh xogbadan sheeg yaan hadalkaad qoraysaa kula taraarin akhristuhu wakhtibuu kuxisaabtamayaa, badhgo’na mafiicna. Waxaa lagaaga fadhiyaa hadalkooban oo macnobadan xambaarsan. Waa qaybtan qaybta uu waxka barto akhristuhu, qancisa fikirkiisana waxkabadasha.
Gebagebadu waxay TAYO yeelaysaa markaad akhristaha tustid inaad gaadhay dulucdii qoraalkaaga. Iyada oo akhristuhuna kaba dheregsan Sobabta aydoodaadu halkaa ugu biyo aroortay.

Hadaan Soo gunaanadno mawduucan. Xad bayaana oo kala saara safexda waaxood ee qoraalkaaga. Cilmibaadhis iyo xog ururin aad soo samaysid intaanad qalika iyo warqada isasaarin. Hordhac soo jiidankara dareenka iyo shucuurta akhristaha. Xog tiro iyo tayaba leh ood ku lafagurtay qaybta dhexe ee qoraalkaaga. Kafiirsiga erayga, weedha, iyo nudayntaada, iyo Inaanad marnaba kabixin mawduuca aadkahadlayso. Waa waxyaabaha TAYO SARE UYEELI KARA QORAALKAAGA. Islamarkaana akhristayaal badan kukasban karto, fekerkoodana aad wax kaga badalikarto.

“Qoraalkan waxaan uhibeeyay dhalinyarta reer Somaliland Ee Wax Qorta”

QALINKAA WAXSUUREEYA
KUGUSIMA HALKAAD DOONTO….
Sunto fara kuhayntiisa
Weligaa hasii daynin
ku qotami sugnaan waarta
Iyo seeska nabadeeda
Kudawee samuud raaca
Midabadan lasooc soocay
Dadkan tobanka Saamooda
(Sirta Nolosha…Hadraawi)

WABILLAAHI TAWFIIQ

Q/W: Mohamed Nour

in Badan si aqri...

MUXAADARO DIINI AH Sh Nuur Baaruud

Muxaadaradaan Waxaa Loga Hadlaya Hab Dhaqanka Shiicada oo ku so Badaneyso Keyska Afriika 

Waxaana so Jedinayo Sh. Nuur Baaruud 

Daawasho Wacan 

in Badan si aqri...

Faa’iidooyinka Caafimaad ee laga helo Saliid Macsarta.

Macsarada waa saliid aad u qaali ah lehne faaidooyin caafimaad oo aan la soo koobi karin.

Saliid macsarada waxaa la isticmaali jiray kumanaan sano ka hor oo hindida iyo shiineeyska ayaa u isticmaali jireen daawo lagu daaweeyo cudurro badan waxaana loo yaqaannaa saliid macsarada "Queen of Oils" oo ah macnaheedu "Boqoraddii Saliidaha" waxayna magacaas ku mutaysatay qiimaheeda caafimaad iyo cunnno ahaanteedaba.

Saliid macsarada waxaa wadankeenna laga isticmaali jiray muddo fog iyadoo loo adeegsan jiray shiididdeeda Geela.

Haddii aan isku dayo in aan ka hadlo faaidooyinka ugu caansan ee leedahay iyo cudurrada lagu daaweeyo ayaa waxaa ka mid ah:

1- Macsaradu waa saliid cunnada loo isticmaalo lehne caraf udgoon.

2- Macsarada waxay ka hortagtaa cudurka kansarka maadaama ay tahay "Antioxidant" awood leh.

3- Waxaa macsarada ku jiro ugu yaraan 7 maaddo oo xanuun baabi'iye ah.

4- Macsarada waxaa lagu daaweeyaa diiqada, welwelka iyo hurdo la'aanta.

5- Macsarada waxaa lagu daaweeyaa Yiridka iyo cudurrada ku dhaco afka.

6- Macsarada waxay daawo u tahay kolestaroolka kacsan.

7- Macsarada waxay joojisaa qolfoofidda xididada, waxayna furtaa xidada xinniban ee wadnaha.

8- Macsarada waxay jilcisaa caloosha laguna daaweeyaa saxaro-adeegga.

9- Macsarada waxay daawo u tahay wareerka iyo aragtida daciifka ah.

10- Macsarada waxaa lagu daaweeyaa xasaasiyadda iyo cuncunka jirka

11- Macsarada waxaa lagu daaweeyaa kacsanaanta iyo isku-buuqa maskaxda.

12- Macsarada waxay nafaqo u tahay korriinka tinta wayna dheereysaa.

13- Macsarada waxay oogada ka ilaalisaa ileyska iyo kuleeylka qoraxda.

14- Macsarada waxay daawo u tahay xanuunka cadada iyadoo la mariyo caloosha qeybta xudunta ka hooseyso xilliga caadada.

15- Macsarada waxay yaraysaa qalleelka iyo xanuunka haweenka dhalmo-deyska ah iyadoo saxaaxa lagu subko.

16- Waxaa saliidda macsarada ku jira borotiinno aad u badan oo ku filnaan karo qofka haddii cunto ka dhigto.

17- Waxaa macsarada ku jiro dufanta kordhiso xasuusta iyo xifdinta.

18- Waxaa macsarada ku jiro fitamiinka "E" kaasoo firfircooniya wareegga dhiigga.

19- Waxaa kaloo macsarada ku jiro Kalsiyam, Botaasiyam iyo Fosfate oo jirka aanan ka maarmin.

20- Macsarada waxay u horreysaa saliidaha loo isticmaalo daliigidda maadaama maqaarka jirka ay si sahlan uga gudubto.

21- Macsarada waxay daawo u tahay kacsi la'aanta iyo himad yarida, maadaama macsarada laga helo 4 maaddo oo muhiim u ah kacsiga iyo badinta biyo-baxa.

22- Macsarada waa daawada ugu fiican xanuunka loo yaqaanno "Sciatica" oo ah xanuun neerfaha  "Sciatic" oo keeno dhabar xanuun iyo lug xanuun aad u daran.

23- Macsarada waxay ka qeyb qaadataa kontoroollida cadaadiska dhiigga.

24- Macsarada waxay daawo u tahay Baabasiirta, qofkii macsaro joogteeyane baabasiir isma arkaan waa sida la xaqiijiyay.

25- Macsarada maahan saliidaha kiciyo Gaaska ama laabjeexa keeno.

26- Saliidda macsarada waxay raagi kartaa muddo dheer iyadoo isbadalin maadaama ay ku jirto maaddo la dagaallanto bakteeriyada iyo caabuqa.

27- Macsarada waxay daawo u tahay caabuqa sanqada "Sinusitis" oo hal dhibic oo sanka lagu dhibciyo ayaa ku filan.

28- Macsarada oo lagu luqluqo subax kasto waxay ka hortagtaa caabuqa Quumanka iyo Cuno-xanuunka.

29- Macsarada waxay daawo loo bogay u tahay Kala-goysyo xanuunka.

30- Macsaraha waxaa lagu daaweeyaa cudurka "Athletes Foot" oo ah caabuq fangas oo ku dhaca faraha cagta dhexdooda oo u badan Orodada iyo Ciyaartoyda.

31- Markii lala isticmaalo biyo kulul waxay daawo u tahay cabeebka farjiga ee dumarka.

32- Macsarada waxaa lagu daaweeyaa faruuruca ay keento xafaayadaha loo xiro caruurta.

33- Macsarada oo ilmaha iskuulka aado loo mariyo sanka waxay ka ilaalisaa hargabka, ifilada iyo sanboorka ay ka qaadi karaan caruurta kale.

34- Macsarada waxaa lagu daaweeyaa Goon-jabka iyo madax xanuunka noocyadiisa kala duwan iyadoo madaxa lagu xirto.

35- Macsarada oo la qiiqsado ama la isku huuriyo waxay daawo u tahay neefta iyo caburnaanta marinnada hawada.

36- Macsarada waxaanan la siinin kaliya qofka shubmayo maadaama ay tahay calool jilciye oo waxay sii kordhineysaa shubanka.

Q/W: MOHAMED NOUR

Xigasho: somalidoc.com

Xigasho: Tolmawaye.blogspot.com

in Badan si aqri...

Qorfaha waa geed caraf badan oo aan ku darsanno cuntada, laakiin akhristow maxaad ka ogtahay faa'idooyinka caafimaad ee laga helo?

                               

Waxaan Qoraalkaan ku soo aruurinnay 18 faa'ido oo cilmibaaris lagu ogaaday inuu qorfaha wax ka taro ee ka bogasho wacan
Qorfuhu waa dhir cunto oo aad u udgoon isla markaana dhadhan fiican leh. Waxaa qorfaha daawo ahaan loo isticmaali jiray mudo kumaan sano ah waa loo aaminsanaa inuu yahay daawo dhaqameed caafimaad badan. Waxaa jirtay waqti qorfuhu ka qiimo badnaa dahabka!.


Sayniska casriga ah ayaa ka markhaati kacay dhaqankaas soo jireenka ah waxaana la xaqiiyay in qorfuhu yahay daawo waxtarka badan

1.  Sonkorta nooca labaad "Type 2 Diabetes": cilmibaaris la is barbardhigay qorfaha iyo daawada ugu caansan ee macaanka loo adeegsado "metformin" waxaa lagu arkay in qorfaha uu kaga fiican yahay markay sokoworowga ama macaanku uu cusub yahay ama bilow yahay, maadada ku jirto qorfaha oo sonkorta dajiso waxaa loo yaqaanaa "Cinnamaldehyde", akhriso cilmibaaristaan haddii aad faahfaahin dheeraad ah u baahan tahay

2. Caabuqa Cabeebka: Saliida qorfaha laga miiro waxay daawo u tahay caabuqa uu keeno jeermiska fangaska ee loo yaqaano "candida" iyo bakteeriyada loo yaqaano "E.coli" oo ah kuwa ugu badan ee haweenka u keeno infekshanka, caabuqa wuxuu ku dhintaa iyadoo saliida la marsado meelaha uu ku dhashay sida xagga hoose, haddii haweentu ay ka cabanayso infekshan bixi waayay, akhriso qoraal ku saabsan infekshankaan

3. Calool xanuunka: xanuunada ku dhaca caloosha sida typhoid-ka caloosha waxaa cilmibaaris lagu arkay haddii saliida qorfaha lagu darsado shaaha inuu hoos u dhigo tarmidda jeermiska, sidaasne uu alle kaaga caafin doono calool majiirka iyo shubanka.

4. Mindhicirrada oo kacsan: waa xanuun lagu wareero daawayntiisa, waxayna cilmibaaris dalka Japan lagu sameeyay lagu arkay inuu xanuunkaan qorfaha daawo u yahay, akhriso waxa xanuunkaan uu yahay

5. Kansarka Xiidmaha: qorfaha wuxuu alle ku abuuray maado loo yaqaano "Eugenol" oo la arkay inay la dagaallanto unugyada keeno kansarka loo yaqaano "colon cancer", waxayna dhakhaatiirta kula taliyaan in qorfaha loo qaato ka hortagga kansarkaan haddii qoysku hidde u leeyihiin, akhriso qoraal ku saabsan kansarkaan

6. Lafo xanuunka: Qorfaha wuxuu la dagaallamaa xanuunka roomaatiisamka, haddii aad leedahay xanuun lafaha una badan kalagoysyada oo marmarka qaar ku bararo, fadlan ku subko saliidda qorfaha, waxay awood u leedahay inay maqaarka ka gudubto oo kalagoyka gaarto, akhriso qoraal ku saabsan xanuunka Riixa:

7. Jeermis dile: Qorfaha wuxuu eebe siiyay awood jeermis dilid sida sanjabiilka iyo dhagayaraha oo kale, cilmibaaris lagu baaray awooda jeermis dilidda, waxaa la arkay inuu qorfaha shaqo ka qabto bakteeriyooyinka kala ah: E.coli, Staphylococcus aureus, Adpergillus oryzae, iyo Penicillium digitatam, waxaa kaloo saliida qorfaha jeermiska looga dilaa alaabta ay caruurtu ku ciyaaraan oo afka la galaan si aysan jeermis uga qaadin.

8. Xifdinta Cuntada: Maadaama qorfaha uu jeermiska la dagaallamo waxaa loo isticmaalaa xifdinta cuntada iyadoo cuntada lagu daro ama lagu badiyo ama waraaqadda ama marada cuntada lagu daboolo ayaa saliidda lagu bilbilaa.

9. Xasuusta iyo Foojignaanta: Qorfaha wuxuu kordhiyaa foojignaanta iyo xasuusta, tanoo lagu arkay cilmibaaris lagu sameeyay dad ku nool dalka jarmalka, shaaha ku darso qorfe markaa wax akhrinaysid ama xifdinaysid wuu ku caawin doonaa alle idinkii, wuxuu kaloo wax ka taraa xanuunka xasuusta lumiyo ee loo yaqaano "Alzhieimer's" tanoo lagu ogaaday illaa 3 cilmibaaris oo lagu sameeyay wadamo kala duwan.

10.Sun-saare: Qorfaha wuxuu ka mid yahay cunnooyinka ku caan baxay sunsaarista jirka sida shaaha cagaaran oo kale, cilmibaaris lagu sameeyay dalka India waxaa lagu arkay in sunta fariisato jirka khaasatan xididada inuu ka hortago qorfaha, akhriso qoraal ku saabsan Shaaha Cagaaran:

11. Caabuqa ciddiyaha: Infekshanka ciddiyaha galo waxaa loo adeegsadaa qorfaha oo la shiido oo lagu xiro ama saliiddiisa oo la mariyo, wuxuu alle awood u siiyay inuu fangaska cidiyaha galo uu ka nadiifiyo.

12. Kolestaroolka: Dadka joogteeyo isticmaalka qorfaha waxaa la arkay inuu kolestaroolkooda uusan kicin, warbixin lagu soo daabacay bogga "Myo clinic" waxay sheegtay in in qorfaha uu kala furfuro dufanka xidiada fadhiisto.

13. Suuska: bololka ilkaha iyo caabuqa ciridkaba wuu la dagaallamaa qorfaca, waana sababta xanjooyinka qaar loogu soo daro qorfaha iyadoo afkana uu carfinayo iyo isagoo jeermisak suuska keenane dilayo, waa dhagax laba shimbir ku dil.

14. Cayayaanka: saliida dhagayaraha oo la marsado madaxa iyo jirkaba waxay qofka ka cayrisaa cayayaanka qaar sida Injirta, boodada, dhiqlaha IWMI, akhriso qoraal ku saabsan cayayaankaan iyo waxa ay keenaan

15. Cuna xanuunka: qufaca leh riiraxyada iyo cuncunka dhuunta waxaa lagu qaboojiyaa shaaha qorfaha leh, wuxuu arrintaan kala mid yahay sanjabiilka, waxaa jir sharoobo laga sameeyay qorfaha oo loo qaato qufaca xabka leh, si xabku uu soo baxo.

16. Xanuunka caadada: Shaah qorfo leh oo la cabo ama saliida qorfaha oo la marsado dhabarka waxay yareeyaan xanuunka caadada la socdo, akhriso qoraal ku saabsan xanuunka caadada:

17. Fudfudeydka caruurta: diraasad lagu sameeyay Taiwan, waxay ku talisay caruurta fudfudud in cunnada loogu daro qorfaha maadaama la arkay inuu hoos u dhigo cilladaan oo loo yaqaano "ADHD, Akhriso qoraal aan kaga hadalnay arrintaas:

18. Huurada iyo Urka Afka: Qorfaha wuxuu la dagaallamaa bakteeriyada keento huurada iyo dhagaxaanta quumanka, taas oo ka qeyb qaadato in qofka afkiisa uu urka yareeyo, fadlan haddii aad ka sheeganayso af-urka, isticmaal qorfaha adigoo ruugo ama calaanjiyo, akhriso qoraal ku saabsan af-

urka.

Q/W: Mohamed Nour

in Badan si aqri...

Shirkada Google ayaa so saarte Gaadhiga ad u yareye Shilalkii Badan

Gaadhiga ay soo saartay shirkadda Google oo ah gaadhi waqtigan u jira tijaabadii heerka dhexe ayaa noqday gaadhiga ugu shilka badan intii sannadkan lagu jiray ,waxaanay marayaan shilalka uu galay ilaa 11 shil oo kala duwan, kuwaas oo ka dhigi kara gaadhigaasi mid laga mamnuuco wadanka Maraykanka oo ah halka uu ka galay shilalka ugu badan.

Shilalkaan ayaa u badan kuwo fudud oo aan waxyeelo badan gaysan.

Isla bishii ina dhaaftay ayuu gaadhigaasi galay laba shil oo waxyeelo kasoo gaadhay dadkii aagaasi ka dhowaa,waxaanu shilkaasi ka dhacay gobolka California ee wadanka Maraykankan.

Gaadhigan oo ah nooca loo yaqaano Lexus SUV, ayay iibsatay shirkadda lagu magcaabo Delphi Automotive,taas oo iyaduna wada shaqayn dhow la leh shirkadda Google,waxaanay doonaysay inay tijaabada qaybteeda ka samayso,iyada oo gaadhigii ay qaadatay uu noqday ka galay shilkaasi afarta jeer.

Sida lagu sheegay warbixin la soo saaray,waxa ka badbaaday laguna guulaystay tijaabadooda laba kamid ah noocyada gawaadhida ah ee ay shirkadda Google soo saartay, kuwaas oo intii ay tijaabadaasi ku jireen aan gelin wax shil ah, sidoo kalena gawaadhidan ayaa ah kuwo leh bacda badbaadada ee PAG ,loo yaqaano,kuwaas oo darawal hadii uu saaran yahay ama qof caadiyiba ka badbaadinaaya marka shil dhaco.

Gaadhigan ayaa jaraaya 16 km per hour ama saacadiiba,shirkadda Google ayaa sheegtay in shilkaasi uu sababay khalad dadku ay sameeyeen ,kaas oo si khaldan u adeegsaday tilmaanta gaadhigaasi.

Shirkaddahan ayaa sheegay inay yarayn doonaan shilalka, kuwaas oo doonaaya inay ugu dambaynta meesha ka saaraan shilalkaasi ay gawaadhidoodu galaan,waxaana sidoo kale in gawaadhidaasi lagu isticmaalo loo ogolaaday saddexda gobo lee Michigan, Nevada iyo Florda, iyada oo aan la ogolayn sharci ahaan in la diwaan geliyo haddii uu shil galo gaadhigaasi, waana mid ka gedisan California.

Q/W: Mohamed Nout

Sawiro 

in Badan si aqri...

Google Oo Ka Tallaabsatatay Shirkadda Apple Noqotayna Shirkadda Aduunka Ugu Qiimaha Badan

Shirkadda Alphabet oo ah shirkad la sameeyey sannadkii 2015ka si ay isugu ururiso shirkadda Google iyo dhammaan faracyadeeda oo ay u noqdaan hal shirkad ah, ayaa qiimayntii u dameeyey ee shirkadaha dunida lagu sameeyey ku noqotay shirkadda ugu qiimaha badan dunida oo dhan, kadib markii ay rubuc-dhammaadkii afaraad ee sannadkii 2015ka gaadhay guulo maaliyadeed oo aad u waaweyn.

Shirkadda Alphabet saddexdii bilood ee u dambeeyey sannadkii 2015 waxa uu dakhligeed ugaadhay 21.3 Bilyan oo doolar, iyada oo faa’idadeeda saafiga ahina ahayd 4.9 Bilyan oo doolar, saddexaad bilood. Waxa aanay sidaas kaga tallaabsatay shirkadda Apple oo qiimaha ay suuqa ka joogtaa marayo 535 Bilyan oo doolar.

Sida la xasuusan yahay markii ugu dambaysay ee shirkadda Google ay ka qiimo sarrayso shirkadda Apple waxa ay ahayd bishii Feebarweri ee sannadkii 2010ka, xilligaas oo labada shirkadoodba qiimaha ay suuqa ka joogaan ahaan jiray 200 oo Bilyan oo doolar, waana ka hor intii aanay shirkadda Apple soo saarin IPad kii u horreeyey, talefannadeedana uu ugu dambeeyey iPhone GS 3.

Kor u kaca shirkadda Google waxa uu la soo bilowday ku dhawaaqistii adeegga e-mail ka ah ee Gmail (Google Mail) oo helay macaamiil si firfircoon u isticmaala oo bil kasta tiradoodu ka badan tahay Bilyan ruux, taas oo macnaheedu celcelis ahaan u dhigmayo in qiyaas dadka dunida marka toddoba meelood loo qaybiyo ay meel ahaani isticmaasho GMAIL. Adeegyada kale ee Google ku horumaray waxaa ka mid ah, baadhista Google ka, barnaamijka Android, khariiradda Google, Google Chrome, You Tube iyo Google Play oo mid kasta dadka isticmaalaa ay ka badan yihiin Bilyan qof. Bishii May ee sannadkii 2015ka dadka isticmaala Gmail waxa ay tiradoodu dhaaftay 900 oo milyan.

Q/W: Mohamed Nour

in Badan si aqri...