wax ka Baro Caafimaadka Kilyahaaga?

Kilyaha caafimaadka qabaa waxay muhiim u yihiin sida wadnaha caafimaadka qaboo kale. Kilyuhu waxay jidhka ka shaandheeyaan waxyaabaha qashinka ah iyo biyaha saa’idka ah sidoo kalena waxay jidhkaaga kasoo saaraan suntan khatarta ah iyagoo uso saaraya kaadi ahaan.

Dhibaatooyinka kilyahaaga soo gaadhaa waxay sababi karaan kaadida oo kugu adkaata, indhaha hareerahooda oo ku barara iyo cagaha iyo gacmaha oo ku barara. Qofka ay dhibaato kilyaha ka haysataa sidoo kale wuxuu khatar ugu jiraa inuu wadne xanuun la soo darso.

 Hadaba Halkani waxaan idiinku so kud bineena Muuqaalkan waxaan kuugu sheegi doonaa 7 cunto oo si dabiiciya u kordhinaya islamarkaana u ilaalinaya caafimaadka kalyahaaga.

in Badan si aqri...

5 Talooyin kooban oo kuu Iftiiminaya guusha Nolosha

1. U fakir si fog
   U hadal si degan
   U soco si tartiib ah
   U jeclow si badan
   U dhoolacadee si joogta ah
   U shaqee si adag
   U bixi si qarsoon
   U naxariiso si guud
   U niyeyso Alle dartiis

2. Noqo qof Aadaab leh goortii aad Madax tahay

Noqo qof aamusan goortii aad careysan tahay
Ahow qof daacad ah goortii aad sabool tahay
Ahow qof si fudud u nool goortii aad dhaqaale badan heysato

3. Ha u ooyin shalay, waa la soo dhaafay,
Ha ka welwelin mustaqbalka, lama gaarin weli
U noolow maanta, kana dhigo mid qurxoon

4. Qofka ku Caawiya, ha Hilmaamin
Qofka ku Jecel, ha Nicin,
Qofka ku Aaminay, ha Qiyaamin

5. Noqo mid u naxariista dadka xitaa hadii aysan iyaga kuu naxariisan,
Noqo mid u fidiya Jaceyl & walaalnimo xitaa hadii ay caay iyo cadownimo camal u tahay,
Noqo mid dadka caawiya xitaa hadii uusan jirin cid adiga ku caawisa,
Ha u bedelin naftaada, dabeecadaada iyo dhaqankaaga dad kale dartood,
Xusuusnow hal wax; ma aha wax ka dhaxeeya adiga iyo dad kale,
Waxa ay had iyo jeer u dhaxeysaa Adiga iyo Alle. u samee wax kasta Alle dartiis

Q/W: Mohamed nour 

in Badan si aqri...

Aan Ku Xasuusiyo

Soo dhawow. Aan isu kaa sheego. Waad I ilowsantahay.  Waxaan ahay Geeri.  Haa Geeri. Waad iga naxday soomaha?. Waa caadi dadkuba dhamaantood waa sidaa. Adiguna iyagaad ka mid tahay. Cabsi ayay dareemaan markay I maqlaan. Argagax iyo baqdin ayaa ku dhacda markaan la kulmo qof iyaga ka mida. farxadda iyo qosolka ayaan ka qaadaa aayar. Nolol iyo raaxo ay ku naalooyeen ayaan ka siiba. Badhaadhe iyo barwaaqo ay ku jireen ayaan murugo ugu beddelaa. Wehelkii uu lahaa ayaan weydaariyaa.  Dad jeclaa ayaan aayar ka dhex qaaddaa. Daaro u lahaa ayaan ka saaraa. Damac uu lahaa ayaan joojiyaa. Duunyo uu dhaqayaan ka kaxeeyaa. Ciroole iyo caruur kuu doono ha ahaado. Caamo iyo cullimo iyana ma daayo. Madax iyo mijo waa isku kay mid. Fariid iyo doqona sidoo kale. Faqiir iyo taajir iyana ma dhaafo. Mid la jecelyahay iyo mid la necbyahayba way huranyihiin inaan la kulmo.

Nolasha aduunyadu qabyo kama dhamaato.waa sagaalo ma tobbanowdo. Isagoo qofku dhamaystirkeeda ku foogan ayaan ka qaaddaa. Qorshe uu lahaabaan qabyo ka dhigaa. Hawl u laahaa qabaan ka haleeyaa.  Hiigsi iyo han uu lahaabaan ayaar ka horjoogsadaa. Dunidii uu ku noolaa ayaan halkaas hogaanka ugu jaraa. Hoygii aakhira ayaan u raraa. Markaasaan gurigiisii god cidla ah ka dhigaa. Wehel iyo cid uu wiirsadaana aanay jirin. Halkaasuu magaciisii ku hadhaa. Maalmana waa la ilaabaa.

Kala war li’inaa. Waa hubaal inaan ku helayo. Bal u fiirso maalintii intaan ruux dunnidka ka kaxeeyo. Badanaa oo badanaa. Intaad taqaanay ee aan nafta ka siibay ayaaban yarayn. Hebelkii aad shalay wada fadhideen meheradii shaaha, ee idiin sheekanayay ayaa xataa ku jira. Wadnaha ayuunbaa istaagay isagoo socda. Haduu  shalay ogaan lahaa inuu beri dhimanayo, sheeko iyo shaah midna muu haleeleen.  Aakhiruu u shaqaysan lahaa. Islaantii aad xanuunkeeda yara maqashay ee aad jaarka ahaydeen  iyana waa tii shalay dhimitay. In muddo ah ayay xanuusanaysay. Iyadaaba xanuunkii dembiga lagaga yareeyey. Allaa uga raaxeeyey.  Kii yaraa eed subaxa arki jirtay  isagoo malcaamadda ku sii socda,duhurkiina masaajidka, saaka waakii gaadhi lalayaa ku dul boodey.dhulkaba nafta ulama dhicin. Alla wax carruuraba kaasay hooyadii dhashay ayaad ku hadaaqday. Ajashiisa dhamaatay. Eebbena wuu naxariista se ma naxo. Nafta yari meelba ma jirto illeen. Geerina meeshaad joogtaba, waa tii ku hesha.

Adigaa hadhay.Adigu miyaanad dhimanayn. Xageed isu ilowday.  Hay fogeynin. Maalin ayuunbaan karkeerka ku weydaarin adigana. Maalin uunbaa adna xagaa iyo xabaasha laguu sii wadi. Iilka yar ee aad aragtay inaanu iftiin iyo wehel toona lahayn, ayaa lagugu ridi.  Maalinbaa la odhan  hebel/heblaayo waa Meyd. Maalin ayaad adigoo maro  yar oo cad lagugu duuduubay dunnida ka caraabi. Toloow maalintaasi waa goorma?. Hadaad ogaan lahayd maalintaa, Soon iyo salaad badan ayaad suubin lahayd. Sadaqadana xaga horraad ka bixin lahayd. Dadkaad waad sii wada  saamixi lahayd. Se wallay ka tahay!. Ma ogid. Hadaad ogaan lahaydna  warwar iyo walaac ayaa ku dili lahaaba anoon ku soo gaadhin, sidaad maalmaha u tirinayso.

Nolashu yaanay I kaa halmaansiinin. Markaste I xasuusnow. Markaste Allahaa ku xidhnow. Allihii ku abuuray aniga iyo adigaba.  Cibaado suuban iyo camal saalixa la kaalay. Afka iyo adinkaaga ka adkow. Indhahaaga iyo dhegahaagu wanaag mooye, yaanay xumaan falin. Wanaaga iyo wacdiga dadka far.  Sidaasaad ku nabad galeysaa hadhow. Sidaasaad ku helaysaa raali ahaanshaha Rabbi. Sidaasaad rafiiq kula noqonaysaa Rasuulkii Alle NNKH iyo intii raacday.

ALLE SIDA SAN HAYNA WAAFAJIYO.


xigasho:daryeelmagazine.com

in Badan si aqri...